Rekenkameronderzoek Armoedebeleid in Steenbergen | 21 dec 2017
Hoe staat het met het armoedebeleid in de gemeente Steenbergen? Welke voorzieningen zijn er voor de minima? Hoe kijkt de doelgroep zelf naar de gemeente? De rekenkamercommissie heeft daar in 2017 onderzoek naar laten doen.
Steenbergen heeft, net als andere gemeenten in de regio, te maken met het vraagstuk van armoede. In Steenbergen is het vraagstuk een fractie groter dan in andere regionale gemeenten met minder dan 30 duizend inwoners, maar kleiner dan in steden als Bergen op Zoom en Roosendaal. In samenwerking met Woensdrecht en Bergen op Zoom heeft de gemeente een set voorzieningen voor de doelgroep. Het gaat om regelingen zoals een collectieve ziektekostenverzekering, kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en bevordering van maatschappelijke participatie door schoolgaande kinderen. Met deze voorzieningen heeft de gemeente een gevulde ‘gereedschapskist’ om de nadelige effecten van armoede te beperken. De gemeente heeft door de minimascans van Stimulansz inzicht in hoe de doelgroep zich qua omvang heeft ontwikkeld en wat de maximale verwachting daarover is. Er is de afgelopen jaren een groeiend budget beschikbaar en er is – met uitzondering van 2016 – de afgelopen jaren geen sprake geweest van onderbesteding in financiële zin.
De rekenkamercommissie signaleerde een aantal verbeterpunten rond het Steenbergse armoedebeleid. Een punt van aandacht is dat de gemeente geen overkoepelend beleid voor het thema armoede heeft. Het vaststellen van een dergelijk beleidskader is relevant, omdat de gemeente daarin uiteenzet wat zij wil bereiken op het gebied van armoedebeleid en op welke wijze de diverse regelingen daarbij passen. Ook is het, door het ontbreken van doelen, niet mogelijk te bepalen in hoeverre de uitvoering in Steenbergen doeltreffend is.
De toegankelijkheid van de voorzieningen is niet voldoende. De informatievoorziening op de website van de gemeente is onoverzichtelijk en onduidelijk en ook de doorverwijzingen naar de Vraagwijzer en de ISD zijn niet duidelijk. Er zijn signalen dat niet iedereen die ervoor in aanmerking komt gebruik maakt van de voorzieningen.
Er zijn diverse organisaties binnen de Steenbergse gemeenschap actief bezig met armoedebestrijding. Naast de Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) gaat het onder meer om de Voedselbank, stichting Leergeld, de stichting Schuldhulpmaatje. Ook diverse scholen zijn betrokken bij het signaleren van armoede en het tegengaan van eventuele nadelige effecten in het onderwijsveld. Er is echter geen sprake van een goed functionerend netwerk waarin alle partijen, ook de meer op afstand staande, verbonden zijn. De gemeente Steenbergen geeft geen invulling aan een regie- en spilfunctie.
De gemeenteraad is niet op de hoogte van budget en uitgaven in het minimabeleid. Doordat het college de kwartaalrapportages niet met de raad deelt, noch de informatie daaruit rapporteert aan de raad, is de raad niet op de hoogte van de ontwikkelingen in het domein van het minimabeleid en achtergronden van deze ontwikkelingen.
Bijzonderheden
Voor dit onderzoek zijn niet alleen medewerkers van de gemeente, maar ook diverse spelers in de keten geïnterviewd. Onder andere basisschooldirecteuren, de ISD, de Vraagwijzer, de Voedselbank, de Kerk en Stichting Leergeld hebben hun visie op armoedebeleid en hun ervaringen met de gemeente op dat terrein met de rekenkamercommissie kunnen delen. Daarnaast is ook het perspectief van de doelgroep betrokken in het onderzoek, door middel van enquêtes en telefonische interviews.
Doorwerking
In de oordeelvormende vergadering van 4 december 2017 hebben de gemeenteraad, het college en de rekenkamercommissie het rapport inhoudelijk besproken. Het is als bespreekstuk op de agenda van de besluitnemende vergadering van 21 december geplaatst. In deze vergadering heeft de gemeenteraad de aanbevelingen overgenomen. Een plan hoe tot een armoedebeleidsplan te komen, inclusief een financiële paragraaf, volgt bij de perspectiefnota.
Opdrachtgever: Rekenkamercommissie Steenbergen
Onderzoekers: Martijn Mussche en Laura Meijer
Oplevering rapport: november 2017