Geen discussie maar normbedrag + transparante rekenkamer | 12 mei 2014
Het recente Arnhemse coalitieakkoord bevat een bezuiniging van €100 duizend op het rekenkamerbudget. Dat komt daarmee op circa € 86.000. Met deze bezuiniging daalt Arnhem ruim onder het indicatief normbedrag van minimaal € 1,- per inwoner voor de rekenkamerfunctie: politieke discussie is het gevolg.
De discussie over de budgetten voor de rekenkamerfunctie steekt telkens weer de kop op. Het politiseren van deze controlefunctie is niet chique en niet functioneel. De NVRR maakt zich sterk voor een formeel vastgesteld normbedrag. Dit is een goede eerste stap om de terugkerende discussie te beslechten. Laat het een vast bedrag zijn, of een staffel op basis van inwonertal en laten we het over vijf jaar eens evalueren. Zelfs de combinatie van een normbedrag met een “comply or explain”-clausule zou al helpen. Laat de gemeenteraad maar uitleggen dat de democratische controle wel een tandje minder kan, dan conform het normbudget. Zeker met het oog op de decentralisaties en de daarmee toegenomen gemeentelijke budgetten en verantwoordelijkheden lijkt een toename van het controlebudget eerder voor de hand te liggen.
Hand in eigen boezem
Maar de gemeenteraad mag ook van de rekenkamercommissie verwachten dat deze transparant is over het eigen budget. En daar schort het nogal eens aan. In de Arnhemse discussie vlogen de rekenkamerbudgetten van andere steden over tafel. De wethouder stelde dat de rekenkamers van Nijmegen en ‘s-Hertogenbosch het met een budget van minder dan een ton redden. Dat blijkt echter niet het geval. Precieze bestudering door de Arnhemse Rekenkamer van die budgetten bracht aan het licht dat ook deze rekenkamers een budget van € 254 duizend (Nijmegen) en € 185 duizend (‘s-Hertogenbosch) hebben. Ook omgerekend naar budget per inwoner is Arnhem met € 1,23 marktconform ten opzichte van Nijmegen (€ 1,51), ‘s-Hertogenbosch (€ 1,29) en Haarlem (€ 1,30). Maar waarom was dat niet op voorhand kristalhelder? Het blijkt dat rekenkamercommissies niet transparant zijn over het eigen budget. Het volledige budget blijkt niet uit het jaarverslag/jaarplan, bijvoorbeeld omdat de interne personeelskosten niet zijn meegenomen (‘s-Hertogenbosch) of daarnaast ook niet de kosten van de rekenkamerleden en overhead (Nijmegen). In Arnhem zelf laat de Rekenkamer de betaling van de rekenkamerleden buiten de begroting omdat deze uit een bestemmingsreserve worden betaald. Deze ondoorzichtigheid maakt het ingewikkeld. Het roept vragen op, terwijl dat helemaal niet nodig is. Laat de rekenkamers en rekenkamercommissies transparant zijn over het eigen budget en vergelijk het met een normbedrag en desgewenst met vergelijkbare rekenkamers. En als er sprake is van een afwijking van het normbedrag, dan ligt het voor de hand om dat ook uit te leggen.
Zie ook: Rekenkamer Arnhem – Brief aan raad over bezuinigingsvoorstel